Mevzuat Bilgilendirmesi (5549 Sayılı Kanun ve İlgili Diğer Mevzuatlar Hk.)
10 Mart 2025 - 14:06:48
Sayın Üyemiz,
TOBB'dan Odamıza gönderilen "Mevzuat Bilgilendirmesi" konulu yazıda; "5549 sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanun, 6415 sayılı Terörizmin Finansmanının Önlenmesi Hakkında Kanun ve 7262 sayılı Kitle İmha Silahlarının Yayılmasının Finansmanının Önlenmesine İlişkin Kanun, suç gelirlerinin aklanmasının,terörizminin finansmanının ve kitle imha silahlarının yayılmasının finansmanının önlenmesi amacıyla, bazı özel hukuk (gerçek ve tüzel) kişilerini yükümlü olarak belirlemiş ve bunların uyması gereken bazı yükümlülükler ihdas edildiği belirtilmektedir.
5549 sayılı Kanunun ‘Tanımlar’ başlıklı 2. maddesinde yükümlüler tanımlanmış olup, Suç Gelirlerinin Aklanmasının ve Terörün Finansmanının Önlenmesine Dair Tedbirler Hakkında Yönetmeliğin (Tedbirler Yönetmeliği) “Yükümlü” başlıklı 4. maddesinin birinci fıkrasında ise finansal kuruluşlar ve finansal olmayan belirli iş ve meslekler (FOBİM) grubunda yer alan yükümlüler sayma suretiyle belirlendiği ifade edilmektedir.
5549 sayılı Kanun yükümlülere, “müşterinin tanınması, şüpheli işlem bildirimi, bilgi ve belge verme, muhafaza ve ibraz, yükümlülük denetimi” gibi bazı yükümlülükler yüklemiş olup, söz konusu yükümlülüklere ilişkin ayrıntılara Tedbirler Yönetmeliğinde ve diğer ikincil düzenlemelerde yer verildiği belirtilmektedir.
5549 sayılı Kanun, Kanunda sayılan yükümlülüklere uyulmaması halinde idari ve adli yaptırımlar öngördüğü, Kanunun 13. maddesine göre, Kanunun 3, 5 ve 6. maddeleri ile 4.
maddesinin birinci fıkrasında kapsamındaki yükümlülüklerden herhangi birini ihlâl eden yükümlülere idari para cezası uygulanması gerektiği, Keza Kanunun 14. maddesine göre Kanunun 4. maddesinin ikinci fıkrası ile 7 ve 8. maddelerindeki yükümlülükleri ihlâl eden kişilere adli yaptırım uygulanması gerektiği ifade edilmektedir.
Kanunun 11. maddesi ise Mali Suçlar Araştırma Kurulu Başkanlığını, yükümlülerin yükümlülüklerine uyumlu hareket edip etmediğini denetlemekle mükellef kılındığı, bu kapsamda Başkanlıkça yapılacak denetimlerde yükümlülüklere uyulmadığının tespiti halinde idari para cezaları uygulanmakta adli ceza öngörülen ihlallerde ise Cumhuriyet savcılıklarına suç duyurusunda bulunulduğu belirtilmektedir.
Mali Suçlar Araştırma Kurulu Başkanlığınca bilhassa “kıymetli maden, taş veya mücevher alım satımı yapanlar ile bu işlemlere aracılık edenler, ticaret amacıyla taşınmaz alım satımıyla uğraşanlar ile bu işlemlere aracılık edenler, iş makineleri dâhil her türlü deniz, hava ve kara nakil vasıtalarının alım satımı ile uğraşanlar ile bu işlemlere aracılık edenler” yükümlü gruplarında yürütülmekte olan yükümlülüklere uyum denetimleri neticesinde, bahse konu mevzuat düzenlemelerine ilişkin farkındalığın son derece düşük olduğu ve yükümlülük ihlalleri sonucunda karşılaşılan yaptırımların ise zaman zaman yükümlünün ticari faaliyetlerini sekteye uğratacak boyuta vardığının görüldüğü ifade edilerek bununla birlikte Mali Suçlar Araştırma Kurulu Başkanlığınca yükümlü gruplarına sadece denetim yapılarak ceza verilmesiyle yetinilmemekte ve yükümlü gruplarında yükümlülüklere uyum konusunda farkındalığın artırılması için eğitim ve rehberlik faaliyetlerine büyük önem verildiği belirtilmektedir.
Yükümlü kurum ve kuruluşların 5549 sayılı Kanun ve ilgili diğer mevzuat düzenlemeleri çerçevesinde yükümlülüklere uyumlarının ve farkındalıklarının arttırılması amacıyla hazırlanan, yükümlü gruplarımızın kullanabileceği örnek dokümanlara yazı ekinde yer verildiği belirtilerek, yükümlülere konuya ilişkin gerekli bilgilendirmelerin yapılması" istenmektedir.
